Simptomat e sëmundjes së koronavirusit (COVID-19) janë shumë të ngjashme me ato të gripit dhe nganjëherë me ato të sindromave të tjera të ftohjes tipike sezonale. Koronavirusi gjithsesi nuk është si gjithë virozat e tjera, megjithatë duhet nënvizuar se përhapja e tij si dhe të gjitha virozave varet edhe nga ne të gjithë. Ekzistojnë tre këmbana kryesore të alarmit që duhen vlerësuar: ethe, kollë e thatë dhe vështirësi në frymëmarrje. Shkalla dhe ashpërsia e këtyre tre sinjaleve është ajo që duhet vlerësuar edhe përmes ndihmës duke telefonuar në numrat në dispozicion nga urgjenca kombëtare. Ethet mund të rriten shumë, zakonisht ato na alarmojë pasi nuk bien as teksa ne marrim antipiretikë dhe temperature mund të rritet në mbi 37.5 gradë. Në prani të etheve, sipas rregullave aktuale, është e nevojshme të qëndroni brenda në izolim në shtëpi. Në studimin më të madh të realizuar në Kinë në 55.924 raste të konfirmuara nga laboratori (studim të cilit do t’i referohemi tani e tutje për përqindjet), ethet te pacientët me koronavirus kanë qenë të pranishme te 87.9% e rasteve. Kolla te rastet e infektuar me Covid-19 është e thatë, irrituese dhe e vazhdueshme, jo me gëlbazë dhe e pranishme në 67.7% të rasteve. Gulçim, vështirësi në frymëmarrje, është vetëm në 18.6% të rasteve, por vlerësohet si shenjë e rëndësishëm (së bashku me ethet që nuk zbresin dhe kollitjen e vazhdueshme), shenja këto për të cilat duhet të viheni në alarm por jo në panik. Simptoma të tjera te pacientët e prekur nga infeksioni i koronavirusit janë, sipas renditjes: lodhje (38.1%), prodhimi i pështymës (33.4%), dhimbja e fytit (13.9%), dhimbja e kokës (13.6%), mialgjia ose artralgjia ( 14.8%), të dridhura (11.4%), të përzier ose të vjella (5.0%), kongjestion i hundës (4.8%), diarre (3.7%), gjak gjatë kollitjes (0.9%) dhe kongjestion konjuktiv (0.8%).

Njerëzit me COVID-19 zakonisht zhvillojnë shenja dhe simptoma mesatarisht për 5-6 ditë pasi janë infektuar (periudha maksimale e inkubacionit është 14 ditë). Siç mund ta shihni, simptomat e Covid-19 ngjajnë shumë me ato të formave të gripit dhe paragripit, dhe për këtë arsye krijohen shumë alarme false. Në raste më serioze shfaqet pneumonia e cila mund të çojë në ‘dështim’ të rëndë të frymëmarrjes dhe ‘dështim’ të veshkave. "Elementi i vetëm (por nuk është gjithmonë ashtu) që mund të dallojë koronavirusin nga gripi është fillimi i vështirësive në frymëmarrje - shpjegon Massimo Andreoni, profesor i sëmundjeve infektive në Universitetin Tor Vergata të Romës dhe drejtor shkencor i Shoqërisë Italiane e Sëmundjeve Infektive Tropikale -. Nëse nuk mbusheni dot me ajër është mirë të lajmëroni mjekun në numrat e urgjencës kombëtare, veçanërisht nëse dyshoni se keni rënë në kontakt me njerëz që janë testuar pozitiv me koronavirus. Po për gripin? Në përgjithësi ai shfaqet me ethe dhe temp. mbi 38°, të paktën një simptomë sistemike (rraskapitje, dhimbje muskulore) dhe të paktën një simptomë të frymëmarrjes (hundë e ngopur, hundë e acaruar, kollë). Ata që shfaqin simptoma të ngjashme me gripin ose probleme me frymëmarrjen nuk duhet të shkojnë në dhomën e urgjencës ose të shkojnë të takojnë mjekun e përgjithshëm por të telefonojnë në numrin e urgjencës kombëtare 127. Kujtesë! Aktualisht testi i tamponit i bëhet vetëm personit me simptoma të rënda.

Ke dy mundësi në dispozicion:

- telefononi mjekun tuaj të kujdesit parësor për të raportuar simptomat që keni. Mjeku i familjes do tju këshillojë për çdo hap të mëtejshëm që duhet ndjekur, përfshirë mundësinë e transferimit të pacientit në spital.

- telefononi numrin e urgjencës kombëtare 127 ku operatorët janë në gjendje tju japin përgjigje për shqetësimet tuaja dhe të fillojnë një procedurë personale nëse e gjykojnë të nevojshme.

Është e kotë të pyesësh ose të kërkosh testin e tamponit: mjekët që vlerësojnë simptomat, kontekstin dhe vendbanimin, janë ata që do të vendosin nëse duhet bërë testi i tamponit. Eshtë e rëndësishme që të gjithë qytetarët t'i ndjekin këto procedura për të parandaluar bllokimin e numrit të urgjencave. Kush, dhe vetëm ata që kanë vërtet urgjencë apo dyshime, duhet të telefonojnë në numrin e urgjencës. Vetëm në këtë mënyrë do të garantohet ndihma e menjëhershme. Rekomandohet gjithashtu të shmangni shkuarjen vetë në ambjentet spitalore, ku ka shumë rrezik të infektoheni dhe epidemia ka më shumë të ngjarë të amplifikohet.

Çdo lloj maske e përshkruar më poshtë është për një përdorim të vetëm. Ato pas përdorimit duhet të hidhen menjëherë në enë të mbyllur. Duhet të lani duart para se t'i vendosni, pasi t'i hiqni, dhe nuk duhet t'i prekni ato në pjesën në kontakt me gojën dhe hundën (gjithashtu edhe në pjesën e jashtme). Kohëzgjatja e përdorimit varet nga sa lagështia krijohet nga frymëmarrja (dhe kjo nga ana tjetër varet edhe nga modelet), ato duhet të ndryshohen në çdo rast pas një "procedurë mjekësore".

Përdorimi i saktë

Ministria e Shëndetësisë saktëson që, për të qenë të dobishme, dhe mbi të gjitha për të shmangur problemet madhore dhe një ndjenjë të rreme të sigurisë, përdorimi i tyre duhet të shoqërohet me respektim skrupuloz të rregullave të duhura të higjienës: kryesisht larjen e duarve dhe distancimin shoqëror. Maska e përdoruar nga mjekët e angazhuar në trajtimin e pacientëve pozitivë, kanë nevojë për trainim adekuat para përdorimit.

Kush duhet t'i veshë maskat?

Maska duhet të vishen nga të sëmurët me koronavirus dhe ata që kujdesen për ta, siç janë profesionistët e kujdesit shëndetësor ose njerëzit që kujdesen për ta në kushtet e shtëpisë. Pacientët duhet të mbajnë maska kirurgjikale, maska të punonjësve të kujdesit shëndetësor FFP2 dhe FFP3. Maska kirurgjikale gjithashtu mund të mbrojë personat me imunosupresion që janë në rrezik të sëmundjeve kontraktuese dhe më të ekspozuar ndaj infeksioneve. Përdorimi i maskave kirurgjikale në zonat e kuqe ose vatrat e infeksionit mund të jetë i dobishëm nëse keni kontakte të ngushta me njerëz të panjohur: shofer taksie, punonjës të zyrave të hapura për publikun, transportues, arkëtar etj etj

Maska për të sëmurët

Njerëzit e shëndetshëm nuk duhet të përdorin maska, veç në rastet kur virusi qarkullon gjerësisht dhe veçanërisht në zonat e kuqe, ku përdorimi i një maskë kirurgjikale mund të mbrojë të tjerët nëse jemi asimptomatikë dhe në një farë mënyre mund të na mbrojë nga kontakti me të tjerët nëse nuk mund të ruajmë distancën e rekomanduar prej 1 metër. Kini kujdes, sidoqoftë: Maskat sigurojnë mbrojtje kundër difuzionit të jashtëm duke bllokuar pikat e sekrecioneve të frymëmarrjes të lëshuara nga njerëzit e sëmurë që i veshin ato. Natyrisht mund të themi se një pengesë është më e mirë se asnjë pengesë, por edhe një shall është i vlefshëm edhe për njerëzit e shëndetshëm. Por më efektive është distance e sigurisë sociale.

Llojet e ndryshme të maskave Maskat ndahen në PPE "Personal Security Protection Equipment" dhe DM "Pajisjet Mjekësore" ose "Maska Mjekësore".

FFP2 dhe FFP3

Në rastin specifik, lloji i maskave të filtrimit të kërkuara për të shmangur infeksionin nga Koronavirusi (klasifikuar si "rrezik biologjik"), rregullohen me standardin evropian UNI EN 149. Ky standard, sipas efikasitetit të filtrimit, klasifikon maskat në FFP1, FFP2, FFP3. Maskat e rekomanduara (për ata që duhet të mbrohen nga virusi, pra mjekët dhe personat në kontakt me të sëmurët) janë të klasit FFP2 ose, më mirë, FFP3 të cilat kanë një efikasitet filtrimi përkatësisht 92% dhe 98%. Ato janë efektive vetëm nëse vishen me një procedurë të saktë, pikërisht për këtë arsye ato nuk rekomandohen për fëmijë ose persona me mjekër ose syze, për shkak të "pamundësisë së përshtatjes së përsosur në konturet e fytyrës. Maskat FFP1 me 78% efikasitet janë të pamjaftueshëm për tu mbrojtur nga virusi, ato quhen edhe "të papërshkueshëm nga pluhuri"

Maska Kirurgjikale

"Maskat mjekësore" (e ashtuquajtura "kirurgjikale") kryejnë një funksion të ndryshëm nga ato PPE. Ato kanë karakteristikën e mos përhapjes së agjentëve të rrezikshëm biologjikë, ose viruseve, në atmosferën përreth. Këto maska, karakteristikat dhe performanca e të cilave janë të ndryshme nga ato të lartpërmendura FFP2 ose FFP3, mund të parandalojnë përhapjen e infeksionit, por nuk mbrojnë në mënyrë adekuate nga infeksioni i origjinës së të tjerëve. "UNI EN 14683 parashikon që ato gjithashtu mund të vishen nga pacientë të infektuar për të zvogëluar rrezikun e përhapjes së infeksionit në një situatë epidemike ose pandemike. Standardi identifikon tre lloje të maskave, Tipi I, Tipi II dhe Tipi IIR, të cilat ndryshojnë në aspektin e efikasitetit të filtrimit bakterial të barabartë me 95%, 98% dhe 98% me mbrojtje edhe kundër depërtimit të spërkatjeve të lëngjeve të trupit jashtë në artmosferë. Pas përdorimit, këto maska, duke qenë objekte të kontaminuara potencialisht, duhet të hidhen menjëherë, duke shmangur vendosjen e tyre në kontakt me pjesët e tjera të trupit.

Me valvola, por ki kujdes

Ekzistojnë edhe maska të disponueshme me të ashtuquajturat "filtra", që në të vërtëtë janë valvola që lejojnë frymëmarrje më të rehatshme dhe ulin temperaturën në brendësi për shkak të nxehtësisë së frymës. Por ki kujdes: ato nuk janë të mira për të sëmurët sepse valvulat "hedhin jashtë" virusin, ndërsa mbrojnë hyrjen e virusit Brenda maskës

P2 dhe P3

Ekzistojnë gjithashtu maska në elastometër ose teknopolimerë të pajisura me një filtër të zëvendësueshëm P2 ose P3 të rregulluar nga UNI EN 140 (gjysmë maska) dhe UNI EN 143 (filtra pluhuri). Efikasiteti i filtrimit të këtyre pajisjeve është i ngjashëm me ato të FFP2 dhe FFP3, me avantazhin e një vulosje më të mirë me fytyrëv, por me siklet më të madhe për shkak të peshës.

Për mjekët edhe ato kirurgjikale

Duke pasur parasysh mungesën e pajisjeve, Organizata Botërore e Shëndetit në udhëzimet e reja të 27 shkurtit lejon zëvendësimin e PPE me maska kirurgjikale në raste urgjente për asistentët e mjekëve, teknikët e laboratorit dhe vizitorët e spitalit. Por Jo për mjekët në kontakt me pacientët COVID-19. Në Itali së fundmi lejohet që "në përputhje me provat aktuale shkencore" të përdoren maska kirurgjikale gjithashtu për të mbrojtur punonjësit e shëndetit dhe gjithashtu lejohet të përdoren maska pa shënimin CE.

a- Lag duart me ujë

b- Apliko mbi dorë sasi të bollshme sapuni të lëngshëm

c- Vendos pëllëmbat mbi njëra tjetrën dhe fërkoji

d- Pëllëmbën e djathtë vendose mbi kurrizin e dorës së majtë, ndërlidh gishtat dhe fërkoji

e- pjesën e prapme e gishtërinjve të dorës së djathtë fërkoje me pëllëmbën e dorës së djathtë

f- Me pëllëmbën e majtë fërko gishin e madh të dorës së djathtë dhe anasjelltas

g- Majat e gishtave të dorës së mdjathë fërkoji te pëllëmba e dorës së majtë dhe anasjelltas

h- Shplaji duart me ujë të bollshëm

i- Fshiji me peshqir një përdorimësh

j- Përdori peshqirin për të mbyllur rubinetën

k- Thaj duart

Virusi mund të rezistojë edhe me disa ditë në sipërfaqe por infeksioni nuk ka gjasa të jetë i njëjtë sepse ngarkesa virale precipiton. Mbetet thelbësore të mos i vendosni duart në gojë dhe të dezinfektoni sipërfaqet e ndryshme

Sa kohë mund të rezistojë Sars-Cov2 në sipërfaqe? Dhe sa është e rrezikshme?

Në mediat sociale ka lajme që sugjerojnë përdorimin e vetëm një palë këpucë për të dalë jashtë, dhe sapo të ktheheni në shtëpi ti lini ato jashtë derës sepse virusi është në gjendje të qëndrojë I gjallë në asphalt për të paktën 9 ditë. Por virologu i Universitetit Shtetëror të Milanos, në Itali, Fabrizio Pregliasco shpjegon: "Eshtë e vërtetë, virusi mund të mbijetojë disa ditë, por ai ka një ngarkesë të papërfillshme virale. Pavarësisht se papastërtia në rrugë është mjedis ideal për viruset dhe bakteret, nuk ka shumë të ngjarë që pikat e infektuara të dikujt që ka kollitur ose teshtitur në rrugë të jenë active aq sa të infektojnë ata që shkelin asfaltin me këpucë dhe më pas prekin këpucën kur e heqin nga këmba. Ne duhet të jemi realistë. Më e lehtë është që një situatë e tillë të ndodhë mbi sipërfaqe si doreza, në autobuza apo te butonat e ashensorëve. Fjala kyçe në këto raste është higjena e kujdesshme e duarve dhe pastërtia e ambjenteve ku rrimë. Dezinfektimi i rrugëve që po zbatojnë shumë komuna është pothuajse i padobishëm në luftën kundër Covid-19. Kreu i sëmundjeve infektive të ‘Istituto Superiore di Sanità’, Giovanni Rezza, rithekson edhe një herë se rruga kryesore e infeksionit mbetet ajo e frymëmarrjes dhe jo nga sipërfaqet e kontaminuara. Kështu që këshilla nuk është që të na përfshijnë ankthet nga sipërfaqet, përkundrazi të vendosni distancimin shoqëror të paktën prej një metri, siç përsëritet disa here, dhe nëse nuk keni shami, kollituni në zgavrën e bërrylit më mirë dhe jo të vendosni dorën para gojës për të shmangur ndotjen e sipërfaqeve duke i prekur ato me duar të infektuara.

Në supermarket

Shumë njerëz pyesin se çfarë të bëjnë me artikujt që bliejnë në supermarket. A duhet të dezinfektojnë gjithçka? Nëse blej një qese proshutë, a duhet ta laj për të mos ndotur veten? Virologu Italian Pregliasco thotë se edhe në këtë rast rrëgullat janë të njejta, nuk duhet të futen duart në gojë dhe duart duhen larë shpësh. “Unë nuk mendoj se është e nevojshme të dezinfektohet çanta plastike, "shton Pregliasco.

Rrobat

Po për rrobat? "Edhe këtu - shton virologu - ne nga fika kemi nisur ta teprojmë. Nëse vërtet dëshironi të ndjeheni të sigurt, mund të ekspozoni xhaketën jashtë në ajër të pastër, psh në ballkon sin jë kujdes paraprak. Por nësë ke mbjtur gjatë daljes në rrugë apo ambjente të tjera distancën e sigusirsë sociale meraku se mund të jene infektuar rrobat e trupit është I tepëruar. Rekomandodhet gjithmonë distanca e sigurisë 1 m nga njëri tjetri. Virus ngord ne 60°.

Studimet

Një studim i publikuar disa kohë më parë tregoi për një mbijetesë të mundshme të virusit madje deri edhe 9 ditë, por me një ngarkesë virale plotësisht të papërfillshme. Një hulumtim tjetër i botuar në ‘Jama’ tregonte se në ambjentin ku qëndronte një I infektuar nga koronavirusi, mostrat e ajrit ishin të pastra: domethënë, kur pacienti kollitej apo tështine piklat e virusit qëndronin për pak në ajër dhe pastaj binin në tokë.

Hulumtimi i ri

Tani një studim i ri që do të botohet në New England Journal of Medicine, krahason mbijetesën në sipërfaqe te viruseve Sars dhe Sars-Cov2 dhe tregon se të dy koronaviruset në këtë aspekt janë shumë të ngjashëm dhe të dy tregojnë një rënie të konsiderueshme të ngarkesaës virale pas disa orësh. Eksperimenti i kryer në laborator nga studiues të Institutit Kombëtar të Shëndetësisë ka konfirmuar që virusi mund të mbijetojë në lloje të ndryshme sipërfaqesh. Në veçanti, ata analizuan katër prej tyre: bakër, karton, çelik inox dhe plastikë dhe verifikuan se aftësia infektive e virusit ndryshon me kalimin e orëve. Koronavirusit nuk i pëlqen bakri (i cili përgjysmon aftësinë e tij infektive në më pak se dy orë dhe zhduket pas katër orësh) dhe kartoni (i cili përgjysmon aftësinë e tij infektive në 5 orë dhe zhduket në 24 orë). Këmbëngulje më të gjatë ka koronavirusi në dy sipërfaqet e tjera. Në çelik inox, ngarkesa infektive u përgjysmua vetëm pas rreth 6 orësh, ndërsa u deshën rreth 7 orë për ta përgjysmuar atë në material plastikë. Për eleminimin e plotë të infektivitetit nga koronavirusi duhen 48 orë në materialin e çelikut dhe 72 për material plastikë. Prandaj është konfirmuar që rreziku zvogëlohet me kalimin e orëve, por zhduket pas disa ditësh. Për të na mbrojtur ka rëndësi izolimi shoqëror, higjena e duarve dhe sipërfaqeve, mos prekni me duar fytyrën.

Në ashensor

Studiuesit më pas e spërkatën virusin në një mjedis të mbyllur, ku vërejtën se ai në një ambient të tillë mund të qëndronte në ajër deri në tre orë me një ngarkesë virale të përgjysmuar një orë më vonë. Por kini kujdes, studjuesit thonë se testet laboratorike jo gjithmonë përkojnë me realitetin. A mund të futemi në ashensor pa ankth? Studiuesit thonë Po, pasi pikat e lëshuara nga një person ngjitës vbien në tokë, mundësia e infeksionit me anë të kontaktit është e njëjtë si në autobuza ose në vende të tjera dhe për këtë arsye rekomandimi mbetet të mos i vendosni duart në gojën tuaj pasi të keni prekur ndonjë sipërfaqe dhe të lani shpesh duart tuaja. Sigurisht, gjëja e rëndësishme është që të përdorni ashensorin një nga një”.

"Nuk ka dyshim se ka më shumë njerëz të infektuar me koronavirus sesa numri i pacientëve të konfirmuar pozitivë. Strategjia e përdorimit të shtupave meriton një analizë të thelluar të komitetit tekniko-shkencor”- Kjo u nënvizua nga Walter Ricciardi, anëtar i komitetit ekzekutiv të Organizatës Botërore të Shëndetit (OBSH) dhe këshilltar i Ministrit të Shëndetësisë për emergjencën e Covid-19. Në Korenë e Jugut, popullsia gjithashtu mund të lëvizë "në rrugë" në një lloj ecje "ndalo dhe shko". Kjo është një ide që e ka mirëpritur edhe Gjermaninë dhe Rajoni I Veneto në Itali. Por nga pjesë të ndryshme të botës shkencore për këtë mënyrë ka edhe kundërshtime pasi gjurmimi i të gjithëve dyshimeve mund të harxhojë energji dhe të mos shërbejë për të numëruar çdo person të infektuar: ne mund të dalim negativë kur testohemi, kur virusi është akoma i pranishëm "lehtë" brenda nesh. Duke bërë stestin e tamponit dhe vetëm në prani të simptomave, mundësia e gjetjes së të sëmurëve është e lartë, në raste të tjera sot mund të dalësh negative nga testi por nesër pozitiv. "Ne nuk e rekomandojmë këtë lloj qasjeje, nuk është e dobishme të bëjmë tampone në formë masive - tha Ministri i Shëndetësisë italiane, Roberto Speranza”. Të njëjtin qëndrim mbajnë edhe autoritetet shqiptare. Inkubacioni i virusit zgjat 14 ditë, nëse personi ‘noton’ në një nga këto ditë, ai ka vetëm iluzionin se e ka zgjidhur problemin. Zgjidhja është izolimi, vetëm në këtë mënyrë do të jemi të sigurt se nuk do të jetë pozitive, përndryshe kemi iluzionin e negativitetit për momentin, por mbase mund të jetë pozitive dy ditë më vonë.

Një tampon kushton 30 euro. Si funksionon analiza?

Procedura e testit të tamponit përbëhet nga një shtupë pambuku që mbledh mostra nga hunda dhe fyti: kostoja është rreth 30 euro për tampon.

1. Personi i dyshuar si i infektuar me COVID-19 duhet të qëndrojë larg anëtarëve të tjerë të familjes, nëse është e mundur, në një dhomë të vetme të ventiluar mirë dhe nuk duhet të mpresë vizita.

2. Ata që e ndihmojnë duhet të jenë të shëndetshëm dhe të mos kenë sëmundje të mbartura që e rrezikojnë atë nëse infektohet nga koronavirusi.

3. Anëtarët e familjes duhet të qëndrojnë në dhoma të tjera ose, nëse nuk është e mundur, të mbajnë një distancë prej të paktën 1 metër nga personi i sëmurë dhe të flenë në një shtrat tjetër.

4. Ata që ndihmojnë pacientin duhet të mbajnë një maskë kirurgjikale të pozicionuar me kujdes në fytyrë kur ndodhen në të njëjtën dhomë me të infektuarin. Nëse maska është e lagur ose e ndotur për shkak të sekrecioneve, është e nevojshme ta zëvendësoni menjëherë dhe t'i lani duart pasi ta keni hequr.

5. Duart duhet të lahen plotësisht me sapun dhe ujë ose me një solucion hidroalkoolike pas çdo kontakti me pacientin apo me objekte pranë tij, para dhe pas përgatitjes së ushqimit, para se të hani, pasi të përdorni banjën dhe gjithmonë kur duart duken të pista.

6. Duart duhet të thahen duke përdorur peshqir letre. Nëse kjo nuk është e mundur, përdorni peshqirë të rzakonshëm dhe e zëvendësoni atë kur është i lagur.

7. Kush kujdeset për pacientin duhet të mbulojë gojën dhe hundën kur kollitet ose teshtin duke përdorur shami ose bërryl të përkulur, dhe paskësaj duhet të lajë duart.

8. Shmangni kontaktin e drejtpërdrejtë me sekrecione orale ose respiratore, fece dhe urinë duke përdorur doreza.

9. Përdorni kontejnerë me hapje pedale të pajisura me qese të dyfishta, të pozicionuara brenda dhomës së pacientit, për të hedhur doreza, shami, maska dhe mbeturina të tjera.

10. Vendosni rrobat e ndotura në një qese. Mos tundni rrobat e pista dhe shmangni kontaktin e drejtpërdrejtë me lëkurën dhe veshjen.

11. Shmangni përzierjen e furçave të dhëmbëve, cigareve, enëve të kuzhinës, peshqirët, mbulesat e krevatit, etj.

12. Duhet bërë pastrimi dhe dezinfektimi ditor i sipërfaqeve të tilla si tavolinat e shtratit, bazat e krevateve dhe mobiljeve të tjera në dhomën e gjumit të pacientit, tualetet dhe sipërfaqet e banjës me një dezinfektues normal shtëpiak, ose me produkte klori (zbardhues) në një përqendrim prej 0.5 % të klorit aktiv ose me 70% alkool, që mbajnë doreza dhe veshje mbrojtëse (p.sh. një platformë plastike).

13. Përdorni maskën kur pastroni shtratin e pacientit.

14. Lani rrobat, çarçafët, peshqirët, etj. të pacientit në lavatriçe në 60-90 ° C duke përdorur një pastrues normal ose me dorë me një pastrues normal dhe ujë, dhe thajini ato plotësisht.

15. Nëse një anëtar i familjes tregon simptomat e para të një infeksioni akut të frymëmarrjes (ethe, kollë, dhimbje të fytit dhe vështirësi në frymëmarrje), kontaktoni mjekun ose urgjencën kombëtare ne numeri 127.

16. Në raste ekstreme transportoje pacientin me një makinë private dhe, nëse është e mundur, hapni dritaret e automjetit.

17. I sëmuri duhet të veshë një maskë kirurgjikale për të shkuar në institucionin shëndetësor dhe të mbajë të paktën 1 metër distancë nga njerëzit e tjerë.

18. Çfardo sipërfaqe e kontaminuar nga sekrecionet e frymëmarrjes ose lëngjet e trupit gjatë transportit duhet të pastrohen dhe dezinfektohen duke përdorur një dezinfektues normal shtëpiak me produkte me bazë klori.

Vetëm testi i tamponit mund të zbulojë nëse një person është bërë negativ dhe për këtë arsye nuk është më ngjitës i koronavirusit. Në mënyrë tipike, nëse simptomat nuk ndodhin brenda 14 ditëve, rreziqet janë akoma me të ulëta. Për sa kohë një subjekt pozitiv, por asimptomatik, mbetet infektues? “Të gjitha subjektet pozitive, edhe nëse nuk janë shumë simptomatike, apo edhe pa simptoma, duhet të konsiderohen në rrezik - shpjegon profesori Fabrizio Pregliasco, virolog i Universitetit të Milanos, drejtor mjekësor i Institutit Ortopedik Galeazzi në Milano. Njerëzit të cilët kanë pasur kontakte, dhe kontakte të ngushta me një rast pozitiv për më shumë se 15 minuta, pra, duhet të jenë shumë të vëmendshëm për shëndetin e tyre dhe gjithashtu të izolohen për 14 ditë (koha maksimale e inkubacionit, duke filluar nga 2 deri në 11 ditë me një kohë mesatare prej 5.2 ditësh)".

"Të jesh pozitiv për tamponin nuk do të thotë të jesh i sëmurë. Ka disa njerëz që pavarësisht se janë pozitivë në test, nuk mund të shfaqin kurrë simptoma - shpjegon eksperti -. Nuk ka gjasa që një subjekt asimptomatik, në krahasim me atë që manifeston ftohje dhe kollë, infekton ndjeshëm një person tjetër. Në të vërtetë është e mundur, por me më pak efikasitet dhe më pak probabilitet”. Për më tepër, të shërohesh nga një infeksion koronavirusi nuk do të thotë automatikisht që nuk je më ngjitës. Një hulumtim shumë interesant i botuar dy ditë më parë në ‘Annals of Medicine Medicine’ tregon se 101 raste nga 10 mijë shfaqin simptoma edhe pas 14 ditësh të monitorimit aktiv. Udhëzimet e Istitutit të lartë të shëndetit në Itali tregojnë se një person pozitiv me Sars-Cov2 dhe asimptomatik ose shërohet nga simptomat, duhet të testohet me një tampon jo më herët se 7 ditë; nëse është akoma pozitive, duhet të testohet përsëri pas 7 ditësh të tjera. Shtupa duhet të përsëritet 24 orë larg dhe vetëm pas gjithë këtyre të dalë negative nga testi I tamponit, vetëm atherë me të vërtetë mund të shpallet i kuruar.

Ngjitës pas shërimit

Sidoqoftë, mbetet e rëndësishme që ata që janë gjetur pozitivë, megjithëse asimptomatikë, të zbatojnë periudhën e tyre karantinore. Tashmë është folur shumë për atë menaxher 33-vjeçar nga Mynihu i cili mund të jetë i pari europian që ka kontraktuar infeksionin në Europë. Në periudhën e tij të inkubacionit, pa e ditur ai infektoi kolegë të tjerë. Pastaj ai manifestoi simptomat klasike, kollën dhe ethet, por u shërua për tre ditë. Kjo është arsyeja pse pacientët duhet të monitorohen mirë jo vetëm kur janë asimptomatikë, por sidomos pas shkarkimit nga spitali apo shtëpia.

Nëse keni ethe, qendroni në shtëpi

Kur nuk jeni në dijeni se jeni infektuar, nëse keni ethe, kollë dhe nuk ndjeheni mirë, duhet që të qëndroni në shtëpi. Testi i tamponit bëhet vetëm për raste të dyshuara të koronavirusit që paraqesin simptoma të rëndësishme. Ministria e Shëndetësisë ka konstatuar se subjektet asimptomatike dhe të karantinuar duhet të mbeten në izolim në shtëpi për sa kohë që ekziston siguria e mosngjitjes.

Kur simptomat përkeqësohen

Por si të mund të bëni testin e tamponit kur jeni të izoluar në kushtet e shtëpisë dhe teksa gjendja shëndëtësore rëndohet: ethet rriten dhe keni kollë të thatë të vazhdueshme si dhe gulçim? - telefononi mjekun tuaj të kujdesit parësor për të raportuar simptomat. Mjeku i familjes do tju këshillojë për çdo hap të mëtejshëm që duhet ndjekur, përfshirë mundësinë e një transferim të mundshëm në spital. - Telefononi numrin e urgjencës kombëtare 127 ku përgjigjen operatorët dhe janë ata që kur e shohin të arsyeshme nisin një procedurë personale. Ju nuk duhet të shkoni vetëm në spital.

Kurimi

Nëse pas telefonatë në urgjence nga operatori gjykohet se ju keni simptomat që kërkojnë shtrimin në spital, me autoambulancë vijnë profesionistët e kujdesit shëndetësor. Ata vijnë me një ambulancë dhe me maska për fytyrën, pantallona të gjera, doreza dhe bëjnë pyetje të historisë mjekësore, matin temp, konstatojnë ethet, matin tensionin Të dhënat e fundit të azhornuara në 5 Mars thonë se që nga fillimi i emergjencës shëndëtësore ne Itali, (3,858 raste), 29.9% mbetën në izolim në shtëpi, 46.4% ijanë shtruar në spital në izolim, 9.1 % me frymëmarrje të asistuar (10.7% shëruar dhe 3.8% viktima).

Tamponi

Specialistet kryhet testi I tamponit i cili lejon marrjen e mostrave të mukusit dhe pështymës nga hunda ose fyti (duke përdorur një shtupë pambuku), një material mbi të cilin kërkohen gjurmët gjenetike të koronavirusit. Nëse konfirmohet rezultati, infeksioni i ri u komunikohet autoriteteve shëndetësore ivendase dhe ndërkombëtare dhe personi vendoset në izolim.

Si është dhoma

Dhoma e izolimit në spital është një dhomë ku nuk ka përhapje të mikroorganizmave. Operatorët hyjnë një nga një me kostume, mbulesa këpucësh, maska dhe doreza. Stafi mjekësor, nëse nuk ka nevoja të veçanta, hyn dy herë në ditë. Sipërfaqet dezinfektohen. Sigurisht, ska vizita.

Kur shëroheni

Shëroheni kur simptomat zhduken dhe kur dy teste tampon të kryera brenda 24 orësh japing rezultat negativ. Rekomandohet të përsërisni testin, të paktën pas një jave, për pacientët që më parë janë testuar pozitiv por pa simptoma.

Një grua që punonte si udhërrëfyese turnesh turistikë në Japoni u testua pozitive për koronavirusin për herë të dytë, në atë që - sipas autoriteteve - do të ishte rasti i parë i tillë, të paktën në Japoni. Gruaja 40-vjeçare që jeton në Osaka u testua pozitive më 26 shkurt pasi raportoi dhimbje të fytit dhe gjoksit. Ajo ishte testuar positive për herë të parë në fund të muajit janar. Më 1 shkurt, ajo doli nga spitali pasi dy tesimet e saj rezultuan negative më 6 shkurt. Një lajm i ngjashëm vjen nga Kina: Në Guangdong, gjithsej 13 pacientë të dale nga spitali u testuan përsëri pozitiv pa treguar simptoma të reja. Pacientët dalin nga spitalet kur simptomat zhduken, temperatura kthehet në një interval normal për të paktën tre ditë, dhe testet janë negative të paktën dy herë pas 24 orësh. Sidoqoftë, është e parakohshme të flasim për pamundësi të caktuar të episodeve të mëvonshme të rishfaqej së sëmundjes. Megjithatë sipas eskpertëve shërimi i njerëzve me koronavirus është zakonisht i gjatë, rreth 4-5 javë, kështu që ne nuk mund të mendojmë se kemi të bëjmë me një infeksion të dytë. Për të zbuluar nëse njerëzit e shëruar kanë zhvilluar imunitet ndaj virusit, duhet të presim disa muaj, tani është herët, dhe ne ende dimë shumë pak për të kuptuar se si funksionojnë antitrupat.

Në mungesë të terapisë specifike, mjekët adresojnë zgjidhjet më të larmishme: nga antitrupa tradicionale anti-malariale tek "antitrupa biologjikë" futuristë Trajtimi për pacientët me Covid, bazohet kryesisht në përvojën kineze. Punimet e publikuara nga studiues dhe mjekë në Wuhan, qyteti i parë i prekur nga pandemia, u përdorën si referencë për kolegët italianë dhe që më vonë u rekomanduan gjithashtu nga OBSH. Antiviralë Nuk ka antivirale specifike kundër koronavirusit Sars-CoV-2. Që nga shpërthimi epidemik që ndodhi në Kinë, mjekët u janë drejtuar molekulave të studiuara dhe që tashmë janë në treg për të luftuar infeksionet e llojeve të tjera të shkaktuara nga grupe patogjenësh, gjithashtu përfshirë "armikun" e ri. Dy nga medikamentet që po përdoren aktualisht janë Ritonavir dhe Lopinavir anti-HIV në ndërthurje me substanca të tjera antimalarie, klorokinë dhe hidroksilkolinë të cilat kanë një veprim anti-inflamator dhe gjithashtu përdoren edhe për artritin reumatoid. Në listën e terapive, gjithashtu është edhe një antiviral i eksperimentuar në Kinë, Remdesivir, i studiuar nga kompania ‘Gilead’ për Sars dhe më pas për ‘Ebola’ dhe që deri më tani iu është dhënë spitaleve që e kanë përdorur atë te pacientët në gjendje të rëndë shëndetësore por q ka dhënë rezultate shpresdhënëse. Anti-inflammator Një nga shpresat terapeutike është një ilaç i përdorur deri tani për artrit reumatoid, një sëmundje kronike e karakterizuar nga inflamacion që shkakton dhimbje, ngurtësi të muskujve dhe vështirësi në lëvizje. Inflamacioni është emëruesi i përbashkët i artritit dhe Covid-19. “Antitrupa biologjikë” Universiteti i Utrecht ka publikuar hulumtime në faqen e internetit BioRxiv dhe ka demostruar vlefshmërinë e një ilaçi biologjik, një antitrup monoklonal, i specializuar për të sulmuar Sars-CoV-2, i aftë të njohë receptorët me të cilët virusi bashkëngjitet në qelizën njerëzore në mushkri dhe që është I aftë ti godasë ato. Por koha e prodhimit të medikamentit biologjik është e gjatë.

Në mesin e pacientëve me koronavirus, pothuajse 12% e të infektuarve janë nën 50 vjeç dhe mes tyre ka patur deri tani 6 vdekje. Sipas epidemiologut ialiani Lopalco ''virusi qarkullon dhe te njerëz me moshë të re, me më shumë kontakte sociale. Në kujdesin intensive në spitalet në veriun e Italisë, nuk janë vetëm të moshuarit me patologji të mëparshme të shtruar në spital dhe në gjendje të rëndë për shkak të koronavirusit. Gjithnjë e më shpesh edhe pacientët e rinj, nën pesëdhjetë vjeç, kanë nevojë për frymarrje të drejtuar, pra të intubuar''. Të dhëna nga Istituti i Lartë i Shëndetit në Itali: Në mesin e pacientëve me covid-19, pothuajse 12% janë nën 50 vjeç. Katër persona kanë vdekur midis moshës 40 dhe 49 vjeç kurse ndërmjet 50 dhe 60 vjeç, 24 raste.

Nga pikëpamja shkencore, masa e duhur e sigurisë që duhet të respektohet në mënyrë që të shmanget ngjitja nga infeksioni i Covid-19 është 1.82 metra. Në këtë mënyrë do të jeni të sigurt se asnjë prej pikave që mund të dalin nga një I infektuar përmes kollitjes apo tështimës, nuk do të mbërrijë deri te ju. Llogaritja është bërë në bazë të studimeve jo specifike mbi koronavirusin, por edhe për viruset e tjera që transmetohen përmes "pikave" dhe që konsiderohen të vlefshme nga komuniteti shkencor edhe për këtë emergjencë të re shëndetësore. Sidoqoftë, ekspertët kanë deklaruar vazhdimisht se distanca e saktë duhet të jetë së paku një metra e gjysmë.

Infektimi ndodh përmes traktit të sipërm respirator (hundës dhe gojës) përmes pikave që lëshon një person i infektuar. Transmetuesit mund të jenë: pështyma, kolla, teshtitja, lotët dhe duart e palara. Kur dilni në rrugë shmangni personat dhe duke mos e ditur se cilët janë ata athere duhet të mbani distancën e sigurisë, të mos keni kontakt të drejtpërdrejtë me persona me shenja gripale, eleminoni prekjen me dorë të syve, gojës dhe hundëve. Shmangni prekjen e siperfaqeve të dyshuara të pista apo kontaminuara, lani duart, fytyrën dhe hundën. Nuk ka asnjë vlerë të mbajmë maska kur jemi vetëm në makinë apo kur lëvizim vetëm në trotuare. Maskën është mirë ta përdorim në ambiente të mbyllura si supermarkete, dyqane, banka, posta etj. etj. apo në vendin e punës kur nuk mund të respektohet distanca e sigurisë me kolegë të tjerë.

Doreza njëpërdorimshe

Dorezat mund të përdoren nga punonjësit e ushqimit, por ato duhet të ndryshohen shpesh dhe duart duhet të lahen midis ndryshimeve të dorezave dhe kur hiqen dorezat. Dorezat duhet të ndryshohen pasi të keni kryer aktivitete jo të lidhura me ushqimin, siç janë hapja / mbyllja e dyerve me dorë, dhe zbrazja e koshave. Punëtorët e ushqimit duhet të jenë të vetëdijshëm se veshja e dorezave mund të lejojë që bakteret të ndërtohen në sipërfaqen e duarve, kështu që larja e duarve është jashtëzakonisht e rëndësishme kur hiqen dorezat për të shmangur ndotjen e mëvonshme të ushqimit. Punëtorët e ushqimit nuk duhet të prekin gojën, hundën dhe sytë kur veshin doreza.

Dorezat njëpërdorimshe mund të japin një ndjenjë të rreme të sigurisë dhe nuk duhet të përdoren në mjedisin e punës ushqimore, si zëvendësues për larjen e duarve. Virusi COVID-19 mund të kontaminojë dorezat në të njëjtën mënyrë si duart e punëtorëve dhe sipërfaqet e kontaktit. Heqja e dorezave mund të çojë në ndotje të duarve. Veshja e dorezave mund t'ju japë një ndjenjë të rreme të sigurisë dhe mund të rezultojë që personeli të mos lajë duart aq shpesh sa kërkohet.

Larja e duarve është një pengesë më e madhe mbrojtëse ndaj infeksionit, sesa veshja e dorezave. Bizneset e ushqimit duhet të sigurojnë se janë siguruar pajisje të përshtatshme sanitare dhe të sigurojnë që punëtorët e ushqimit të lajne plotësisht dhe shpesh duart e tyre. Sapuni dhe uji janë të mjaftueshëm për larjen e duarve. Dezinfektuesit e duarve mund të përdoren si masë shtesë, por nuk duhet të zëvendësojnë larjen e duarve.

Veshja e maskave për fytyrën

Maskat nuk duhet të përdoren në mënyrë rutine nga punëtorët e ushqimit për të mbrojtur kundër transmetimit të COVID-19. Sidoqoftë, për disa aktivitete të përpunimit të ushqimit, të tilla si të punuarit në thertore ose trajtimi i ushqimeve të gatuara, të gatshme për t’u ngrënë, veshja e maska për fytyrën është një praktikë e zakonshme. Maskat duhet të përdoren nëse një person është i sëmurë me simptoma të COVID-19 (veçanërisht kollitjes) ose po kujdeset per dikë me COVID-19 të dyshuar ose të konfirmuar.

Sidoqoftë, një punëtor i ushqimit i cili është i sëmurë ose që ka simptoma të COVID-19 nuk duhet të lejohet të punojë në dyqane ushqimore ose biznese të tjera ushqimore dhe duhet të përjashtohet nga puna deri sa nuk ka me simptoma ose të vlerësohet i përshtatshëm për punë nga një mjek.

Stafi që nuk ndjehet mirë nuk duhet të punoje dhe duhet të kërkojë këshilla mjekësore. Sidoqoftë, në rast se një punëtor ushqimi sëmuret në vendin e punës me simptoma tipike të COVID-19, ato duhet të largohen në një zonë larg njerëzve të tjerë. Nëse është e mundur, gjeni një dhomë ose zonë ku ato mund të izolohen pas një dere të mbyllur, siç është një zyrë stafi. Nëse është e mundur të hapni një dritare, veproni kështu për ventilim. Duhet të merren masa që punonjësi i sëmure të hiqet shpejt nga ambjentet e ushqimit.

Punonjësi i cili nuk është në gjendje të mirë duhet të ndjekë udhëzimet kombëtare për raportimin e rasteve / rasteve të dyshimta të COVID-19. Përderisa ata presin këshilla mjekësore ose do të dërgohen në shtëpi, ata duhet të shmangin çdo kontakt me punonjësit e tjerë. Ata duhet të shmangin prekjen e njerëzve, sipërfaqeve dhe objekteve dhe këshillohen që të mbulojnë gojën dhe hundën me një shami të disponueshme kur kolliten ose teshtijnë dhe ta vendosin shamine në koshim e plehrave ose xhep dhe më pas ta hedhe në një kosh. Nëse nuk disponon shami, duhet të kolliten dhe teshtijnë në bërrylin e tyre. Nëse ata duhet të shkojnë në banjë ndërsa presin ndihmë mjekësore, nëse është e nevojshme duhet të përdorin një banjë të veçantë.

Të gjitha sipërfaqet me të cilat punonjësi i infektuar ka qenë në kontakt duhet të pastrohen, duke përfshirë të gjitha sipërfaqet dhe objektet të cilat ndoten dukshëm me lëngje trupi / sekrecione të frymëmarrjes dhe të gjitha zonat me kontakte të larta të kontaminuara, siç janë tualetet, dorezat e dyerve dhe telefonat. Sanitizuesit me bazë alkooli / dezinfektuesit sipërfaqësorë duhet të përdoren për qëllime pastrimi. Në përgjithësi, dezinfektuesit me bazë alkooli (etanoli, propan-2-ol, propan-1-ol) kanë treguar se zvogëlojnë ndjeshëm infektivitetin e viruseve të mbështjellë si virusi COVID19, në përqendrime prej 70-80%. Dezinfektuesit e zakonshëm me përbërës aktivë të bazuar në komponimet e amoniumit kuaternar (QUATS) dhe klori do të kishin gjithashtu veti dezinfektuese. I gjithë stafi duhet të lajë duart tërësisht për 20 sekonda me sapun dhe ujë pas çdo kontakti me dikë që nuk ndjehet mire dhe me simptoma në përputhje me infeksionin koronavirus.

Nëse një punonjës konfirmohet si rast i COVID-19, do të jetë e nevojshme të njoftoni të gjitha kontaktet e ngushta të punonjësit të infektuar në mënyrë që ata të mund të marrin masa për të minimizuar rrezikun e mëtejshëm të përhapjes. Shembuj të kontakteve në bizneset e ushqimit mund të përfshijnë çdo punonjës që ishte në kontakt me fytyrën ose fizik (d.m.th., duke prekur); çdo punonjës që ishte brenda 1 metër me rastin e konfirmuar; kushdo që ka pastruar çdo lëng trupor pa mbrojtjen adekuate (psh. doreza, kominoshe pune, veshje mbrojtëse); punonjësit në të njëjtin ekip pune ose grup pune si çështja e konfirmuar dhe çdo punonjës që jeton në të njëjtën familje si një rast i konfirmuar

OBSH rekomandon që kontaktet të karantinohen për 14 ditë nga pika e fundit e ekspozimit ndaj çështjes së konfirmuar. Në minimum, personeli që ka pasur kontakte të ngushta me punonjësit e infektuar duhet të kërkohet të qëndrojnë në shtëpi për 14 ditë nga koha e fundit që kishin kontakte me rastin e konfirmuar dhe të praktikojnë distancën fizike. Nëse semuren në çdo kohë brenda periudhës së tyre të izolimit 14-ditor dhe ato testohen pozitive për COVID-19, ato do të bëhen një rast i konfirmuar dhe duhet të menaxhohet si i tillë.

Stafi që nuk ka pasur kontakte të ngushta me rastin e konfirmuar origjinal duhet të vazhdojë të marrë masat paraprake të zakonshme dhe të marrë pjesë në punë si zakonisht. Organizimi i punonjësve në ekipe të vogla ose grupe pune do të ndihmojë në minimizimin e ndërprerjes në proceset e punës në rast të një punonjësi që raporton i sëmurë me simptoma të COVID-19. Mbyllja e vendit të punës nuk rekomandohet.

Duhet te kihet nje praktike per kthim në politikën e punës për stafin që eshte infektuar dhe shëruar nga COVID-19. OBSH rekomandon që një pacient i konfirmuar dhe qe çlirohet nga izolimi pasi të zhduken simptomat e tyre dhe ata të kenë dy teste negative PCR të paktën 24 orë larg. Nëse testimi nuk është i mundur, OBSH rekomandon që një pacient i konfirmuar të lirohet nga izolimi 14 ditë pasi të zhduken simptomat.

Matja e temperaturës së punëtorëve të ushqimit nuk rekomandohet. Ethet janë vetëm një nga simptomat e COVID-19 dhe vetem mungesa e etheve nuk është tregues i besueshëm i mireqenies. Si pjesë e udhëzimeve të një biznesi ushqimor ‘përshtatje ndaj punës’, stafi duhet të raportojë tek menaxheret nëse janë të sëmurë me simptoma tipike COVID-19, veçanërisht ethe.

Distanca fizike, higjena e mirë personale me larjen e shpeshtë të duarve dhe aplikimi i masave të përgjithshme të higjienës së ushqimit janë masat paraprake më të rëndësishme që duhet të ndërmarrin punëtorët e ushqimit. Distanca fizike është shumë e rëndësishme për të ndihmuar në ngadalësimin e përhapjes së koronavirusit. Kjo arrihet duke minimizuar kontaktin midis individëve të infektuar potencialisht dhe individëve të shëndetshëm. Larja e shpeshtë e duarve me sapun dhe ujë dhe përdorimi i sanitizuesve të duarve janë gjithashtu të rëndësishme në zvogëlimin e rrezikut të transmetimit. Të gjitha bizneset ushqimore duhet të ndjekin distancën fizike dhe udhëzimet për larjen e duarve të OBSH.

Udhëzimet e OBSH-së jane qe të mbajnë të paktën 1 metër midis punonjësve të tjerë. Kur ambienti i prodhimit të ushqimit e vështirëson këtë, punëdhënësit duhet të marrin parasysh se çfarë masash duhet të vendosen për të mbrojtur punonjësit. Shembuj të masave praktike për t'iu përmbajtur udhëzimeve nga distanca fizike në mjedisin e përpunimit të ushqimit janë:

• stacionet e punës te jene zig zag në njërën anë të linjave të përpunimit në mënyrë që punëtorët e ushqimit të mos jenë përballë njëri-tjetrit;
• siguroni pajisje mbrojtëse personale (PMP) siç janë maskat për fytyrën, rrjetat e flokëve, dorezat nje perdorimshme, kominoshe te pastra dhe këpucët e punës anti- rrëshqitje për stafin. Përdorimi i PMP do të ishte rutinë në zonat me rrezik të lartë të ambienteve ushqimore që prodhojnë ushqime të gatshme dhe të gatuara. Kur stafi është i veshur me PMP është e mundur të zvogëlohet distanca midis punëtorëve;
• beni me shume hapësirë jashtë stacioneve të punës, të cilat mund të kërkojnë ulje të shpejtësisë së linjave të prodhimit;
• kufizoni numrin e stafit në një zonë për përgatitjen e ushqimit në çdo kohë;
• organizoni stafin në grupe pune ose ekipe për të lehtësuar ndërveprimin e zvogëluar ndërmjet grupeve, përfshirë gjatë ndryshimit të ndërrimeve të turneve.

Eshtë e rëndësishme të ruani praktika të mira higjienike rreth ushqimeve të hapura, me produkte ushqimore të gatshëm si p.sh. sallata, produkteve të freskëta dhe produkte buke. Konsumatorët duhet të këshillohen gjithnjë që të lajnë frutat dhe perimet me ujë të pijshëm para konsumimit. Të dy klientët dhe stafi duhet të respektojnë në mënyrë rigoroze praktikat e mira të higjienës personale në çdo kohë rreth zonave të ushqimit të hapur.

Për të menaxhuar në mënyrë higjienike ambientet e ushqimit te hapur dhe për të shmangur transmetimin e COVID-19 përmes kontaktit në sipërfaqe, shitësit e ushqimit duhet të:

• Mirëmbani larjen dhe pastrimin e shpeshtë të të gjitha sipërfaqeve dhe enëve të kontaktit me ushqim;
• Kërkoni nga punonjësit e shërbimeve ushqimore që të lajnë duart shpesh dhe nëse përdorin doreza, këto duhet të ndryshohen;
• Kërkoni nga punonjësit e shërbimeve ushqimore që të lajnë dhe dezinfektojne shpesh banaqe, enet e seervirjes dhee ato te mbajtjes se perberesve;
• Vendosni dezinfektues te disponueshëm për konsumatorët në rrugët e tyre te hyrjes dhe daljes;
• Duhet të konsideroni të mos reklamoni ose shisni hapur produkte të furres ne banakët e vetëshërbimit. Produktet e pjekjes të hapura, të vetëshërbimit në dyqanet me pakicë, duhet të vendosen në paketime plastike / celofani ose letre. Kur produktet e hapura të bukes shfaqen në dyqanet me pakicë, këto duhet të vendosen në dollapë me xham dhe të vendosen në çanta duke përdorur masha apo kapese kur u shërbehen klientëve
• Sallatat e gatshme per tu ngrene te dissponueshme ne shitje me pakice per vetesherbim, duhet te vendosen pas xhamave dhe mjetet e servirjes te jene te dezinfektuara dhe te pastrohen shpesh.

Dorezat e karrocave të blerjeve ose shportave duhet të pastrohen shpesh duke përdorur ose sanitizuesit me bazë alkooli ose dezinfektuesit me bazë klori (hipokloriti i natriumit). Sanitizuesit, peshqirët e letrës dhe koshat e plehrave duhet të vendosen jashtë ambienteve të shitjes me pakicë afër parkut të karrocave, për t'i përdorur klientët.

Në përgjithësi, dezinfektuesit me bazë alkooli (etanoli, propan-2-ol, propan-1-ol) kanë treguar se zvogëlojnë ndjeshëm infektivitetin e viruseve si SARS-CoV-2, në përqendrime prej 70-80% me një minutë kohë ekspozimi. Dezinfektuesit me bazë klori (hipokloriti i natriumit) janë efektive për dekontaminimin sipërfaqësor, siç janë dezinfektuesit me përbërës aktivë të bazuar në komponimet e amoniumit quaternary (QUATS).

Aktualisht, nuk ka prova që sugjerojnë se kafshët per ushqim mund të jenë një rrugë e mundshme për transmetimin e COVID-19 te njerëzit ose që kafshët per ushqim mund të infektohen nga njerëzit. Studime janë duke u zhvilluar për të kuptuar më mirë ndjeshmërinë e specieve të ndryshme të kafshëve ndaj virusit COVID-19 dhe për të vlerësuar dinamikën e infeksionit në speciet e kafshëve të ndjeshme.

Dihet shumë pak rreth asaj se si virusi SARS-CoV-2 mbijeton jashtë trupit të njeriut. Ndoshta përmbledhja më e azhurnuar e informacionit shkencor që kemi mbi mbijetesën në mjedis është nga Qendra Evropiane e Kontrollit të Sëmundjeve (ECDC) dhe me mëposhte është nje ekstrakt nga raporti i tyre i fundit teknik:

Publikimet e fundit kanë vlerësuar mbijetesën e SARSCoV-2 në sipërfaqe të ndryshme. Sipas van Doremalen et al., Stabiliteti mjedisor i SARS-CoV-2 është deri në tre orë në post-aerosolizimin e ajrit, deri në katër orë në bakër, deri në 24 orë në karton dhe deri në dy deri në tre ditë në plastike dhe çelik inoks. Këto gjetje janë të krahasueshme me rezultatet e marra për stabilitetin mjedisor të SARS-CoV-1. Këto gjetje rezultuan nga eksperimente në një mjedis të kontrolluar dhe duhen interpretuar me kujdes në mjedisin e jetës reale. Për më tepër, nivele të ndryshme të ndotjes së mjedisit janë zbuluar në dhomat e pacientëve COVID-19, duke filluar nga 1 në 13 deri në 13 nga 15 mostrat që testojnë pozitive për SARS-CoV-2 para pastrimit. Asnjë mostër e ajrit nuk ishte pozitive në këto studime, por një mostër nga një prizë ajri ishte pozitive që tregon se grimcat e virusit mund të zhvendosen nga ajri dhe të depozitohen në sipërfaqe. Në një studim të ndotjes së mjedisit në një spital kinez gjatë shpërthimit të COVID-19, SARS-CoV-2 u zbulua në mostrat mjedisore nga njësitë e përkushtuara të kujdesit intensiv COVID-19 (ICU), reparti i izoluar obstetrik i dedikuar COVID-19 dhe COVID-19 repart i dedikuar i izolimit. SARS-CoV-2 gjithashtu u zbulua në objekte të tilla si printera vetë-shërbimi të përdorura nga pacientët për të vetë-printuar rezultatet e analizave të tyre, tastierat e desktopit dhe doreza dyersh. Virusi është zbuluar më së shpeshti në doreza (15.4% të mostrave) dhe më rrallë në mbrojtjen e syve (1.7%). Kjo dëshmi tregon praninë e SARS-CoV-2 në mjedisin e një pacienti COVID-19, duke forcuar kështu besimin se mjetet luajnë një rol në transmetimin e SARS-CoV-2; megjithatë, rëndësia relative e kësaj rruge të transmetimit në krahasim me ekspozimin e drejtpërdrejtë ndaj pikave të frymëmarrjes është ende e paqartë.

Udhëzimet e përgjithshme të përshkruara në Kodin Codex të Praktikës Higjienike për Transportin e Ushqimit në Ushqim me Shumicë dhe Gjysëm-Paketuar, duhet të ndiqen, përveç që të sigurohen që punonjësit që ofrojnë ushqime të jenë neggative ndaj COVID-19, protokolli i kollitjes / teshtitjes te praktikohet nga të gjithë të përfshirë në transportin e ushqimit dhe të praktikohet larja / sanifikimi i shpeshtë i duarve dhe stafi te praktikoje distancën fizike.

Nuk ka asnjë provë që COVID-19 transmetohet nga uji i përdorur në përpunimin e ushqimit. Udhëzimet e OBSH për cilësinë e ujit të pijshëm duhet të ndiqen.

Duhet te ndiqen udhëzimet e përgjithshme të përshkruara në Parimet e Përgjithshme të Higjienës së Ushqimit për përpunimin dhe ambjentet e perpunimit te ushqimit. Nëse një rast i dyshuar ose i konfirmuar i COVID-19 është identifikuar në një ambient ushqimor, atëherë ekziston një kërkesë për të pastruar plotësisht zonën me një pastrues neutral, pasuar nga dekontaminimi i sipërfaqeve duke përdorur një dezinfektues efektiv kundër viruseve. Të gjitha sipërfaqet me të cilat punonjësi i infektuar ka qenë në kontakt duhet të pastrohen, përfshirë të gjitha sipërfaqet dhe objektet të cilat ndoten dukshëm me lëngje trupi / sekrecione të frymëmarrjes dhe të gjitha zonat me nivele të larta të kontaminimit, siç janë tualetet, dorezat e dyerve, telefonat. Sanitizuesit me bazë alkooli / dezinfektuesit sipërfaqësorë duhet të përdoren për qëllime pastrimi. Në përgjithësi, dezinfektuesit me bazë alkooli (etanoli, propan-2-ol, propan-1-ol) kanë treguar se zvogëlojnë ndjeshëm infektivitetin e viruseve si SARSCoV-2, në përqendrime prej 70-80% me një minutë kohë ekspozimi. Dezinfektuesit me bazë klori (hipokloriti i natriumit) janë efektive për dekontaminimin sipërfaqësor, siç janë dezinfektuesit me përbërës aktivë të bazuar në komponimet e amoniumit quaternary (QUATS). I gjithë stafi duhet të lajë duart për 20 sekonda pas çdo kontakti me dikë që nuk është mire, me simptoma që janë në përputhje me infeksionin koronavirus. Stafi i angazhuar në pastrimin e mjedisit duhet të veshë PMP kur kryen veprimtari pastrimi, të tilla si kominoshe ose uniformë, perparese plastike me nje përdorim, doreza dhe një maskë për fytyrën. Veshja mbrojtëse (psh. Uniformat, kominoshet, etj.) duhet të lahen shpesh në 60 ° C ose më lart

Aktualisht nuk ka asnjë dëshmi se njerëzit mund të infektohen me COVID-19 nga paketimi i ushqimit ose ushqimi. COVID-19 është një sëmundje e frymëmarrjes dhe rruga e transmetimit bëhet përmes kontaktit nga personi në person dhe përmes kontaktit të drejtpërdrejtë me pikat e frymëmarrjes të krijuara kur një person i infektuar kollitet ose teshtit.

Koronaviruset nuk mund të shumohen në ushqim - ata kanë nevojë për një kafshë të gjallë ose një bartës njerëzor që të shumohen dhe të mbijetojnë (shih pyetjen 10).

Larja e frutave dhe perimeve me ujë të pijshëm është e mjaftueshme.

Shihni përgjigjen në pyetjen 10. Nuk është e nevojshme të dezinfektoni materialet e paketimit të ushqimit, por duart duhet të lahen siç duhet pas trajtimit të paketave ushqimore dhe para se të hani.

Siç rekomandohet për praktikë të mirë higjenike, ushqimet duhet të gatuhen plotësisht në të paktën 70 ° C.

Konsumatorët duhet të mbajnë një distancë të sigurt fizike prej të paktën një metër nga të gjithë blerësit dhe stafi, ndërsa radhiten para se të hyjnë në dyqan dhe gjatë blerjes në dyqan. Nëse gjatë blerjes është përdorur një karrocë ose shportë, dezinfektoni dorezën përpara dhe pas përdorimit. Duart duhet të sanizohen para se të hyni në dyqan. Praktikoni etiketat e kollitjes / teshtitjes së mirë gjatë kohës që jeni në dyqan. Shmangni prekjen e gojës, hundës ose syve gjatë blerjeve. Minimizoni kontaktin e drejtpërdrejtë të duarve me ushqimin duke përdorur kapeset në dispozicion dhe veglat e shërbimit. Përdorni pagesa pa kontakt sesa ato cash (aty ku është e mundur).

Po, nëse ofruesi ndjek praktika të mira të higjienës personale dhe ushqimore. Pas pranimit të dërgesave ushqimore, duart duhet të lahen me sapun dhe ujë.

Produktet e rregullta të pastrimit dhe dezinfektimit shtëpiak do të eliminojnë në mënyrë efektive virusin nga sipërfaqet shtëpiake. Për pastrimin dhe dezinfektimin e familjeve me sëmundje të dyshuar ose të konfirmuar COVID-19 - duhet të përdoren dezinfektues viruszidë sipërfaqësorë, siç janë hipoklori natriumi 0,05% (NaClO) dhe produkte të bazuara në etanol (të paktën 70%).

Duhet të jetë e sigurt me kusht që të ruhet një distancë e sigurt fizike prej të paktën një metër nga të gjithë blerësit dhe stafi tjetër, nese është e mundur të lani / pastroni duart dhe që praktikat e mira prodhuese dhe praktikat e mira higjenike te mirëmbahen në treg.